płynna biopsja

Płynna biopsja – co to?

Zapewne niejednokrotnie spotkałeś się z określeniem „biopsja” i nie wywołuje ono u Ciebie najmilszych skojarzeń.

Zapewne, dlatego że znana Ci do tej pory tradycyjna biopsja oznacza nic innego jak inwazyjne ingerowanie w Twoje ciało i polega na pobraniu fragmentu chorobowo podejrzanej zmiany.

Co zatem oznacza płynna biopsja? Nic innego jak nowoczesną metodę diagnostyczną w kierunku rozpoznania nowotworów za pomocą jednej próbki Twojej krwi. To zdecydowanie przełom w diagnostyce raka na jego bardzo wczesnym i bezobjawowym poziomie, kiedy jeszcze nic w stanie Twojego zdrowia albo zdrowia bliskich Ci osób nie budzi żadnych podejrzeń. Wychwytuje one krążące komórki nowotworowe (CTC), uwalniane do twojego krwioobiegu z tworzącego się guza.

Płynna biopsja – co to?

Zapewne niejednokrotnie spotkałeś się z określeniem „biopsja” i nie wywołuje ono u Ciebie najmilszych skojarzeń.

Zapewne, dlatego że znana Ci do tej pory tradycyjna biopsja oznacza nic innego jak inwazyjne ingerowanie w Twoje ciało i polega na pobraniu fragmentu chorobowo podejrzanej zmiany.

Co zatem oznacza płynna biopsja? Nic innego jak nowoczesną metodę diagnostyczną w kierunku rozpoznania nowotworów za pomocą jednej próbki Twojej krwi. To zdecydowanie przełom w diagnostyce raka na jego bardzo wczesnym i bezobjawowym poziomie, kiedy jeszcze nic w stanie Twojego zdrowia albo zdrowia bliskich Ci osób nie budzi żadnych podejrzeń. Wychwytuje one krążące komórki nowotworowe (CTC), uwalniane do twojego krwioobiegu z tworzącego się guza.

Płynna biopsja pozwala na wykrywanie krążących komórek oraz DNA nowotworowego za pomocą specyficznych biomarkerów. W ten sposób dostarcza bardzo wielu, niezbędnych informacji o chorobie, a co za tym idzie jej postępie lub remisji (trochę masło maślane: o postępowaniu przebiegającej choroby) . Diagnostyka ta umożliwia nam monitorowanie choroby i ocenę skuteczności stosowanego leczenia, a także dobranie celowanej terapii.

Płynna biopsja polega na pobraniu próbki krwi od pacjenta, a następnie wyizolowaniu z niej krążących komórek nowotworowych (CTC) oraz wolno krążącego DNA nowotworu (ctDNA). Ponadto stężenie wolnocyrkulującego DNA oraz krążących komórek nowotworu we krwi chorego wzrasta wraz ze wzrostem nowotworu. Oznacza to, że dokonanie pomiaru poziomu tych parametrów we krwi pacjenta, może zostać wykorzystane do określania stopnia zaawansowania choroby nowotworowej.

Dla kogo płynna biopsja?

• Dla pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą nowotworową, którzy chcą mieć większą kontrolę nad procesem leczenia.
• Dla pacjentów, u których nie ma jeszcze żadnych objawów, ale są świadomi zagrożeń, które niosą za sobą choroby nowotworowe.
• Dla pacjentów obciążonych genetycznie chorobami nowotworowymi.
• Dla osób, które prowadzą styl życia w znaczący sposób przyczyniający się do rozwoju chorób nowotworowych.

Nowotwór – jak powstaje?

Nowotwór to nic innego jak nieprawidłowa tkanka, która powstaje na skutek niekontrolowanego namnażania się komórek nowotworowych. W przypadku zdrowych komórek ich proces podziału przebiega w sposób ściśle kontrolowany. Dość często bardzo mylnie używa się zamiennie określenia „rak” i „nowotwór”. Najogólniej i najprościej mówiąc mianem „nowotworu” określamy ogół zmian, zarówno złośliwych, jak i łagodnych. Pojęcie „rak” odnośni się tylko i wyłącznie do nowotworów złośliwych, które posiadają zdolność do przerzutów chorobowo dotkniętych zmian na inne, nawet odległe narządy.

Do najbardziej popularnych czynników ryzyka nowotworów zaliczamy:

• Podłoże i predyspozycje genetyczne – część z rodzajów raka bardzo często powtarza się w rodzinie w kolejnych pokoleniach, np. rak jelita albo rak jajnika. Dziedziczona jest tylko i wyłącznie predyspozycja do zachorowalności, a to nie tylko ona decyduje o późniejszej zachorowalności na dany nowotwór. W późniejszym etapie determinujące są inne, niegenetyczne czynniki, np. środowiskowe i to one muszę zaistnieć, żeby rak miał możliwość rozwinięcia się w naszym organizmie. Wystąpienie takiej predyspozycji w rodzinie oznacza jedynie fakt, że dana osoba ze względu na obciążenie genetyczne, może znajdować się jedynie w grupie zwiększonego ryzyka. Jednak dzięki świadomości istniejącego czynnika genetycznego oraz prawidłowego zarządzania nim, jesteśmy w stanie realnie zapobiec w zwiększonym ryzyku zachorowalności na raka.
• Promieniowanie jonizujące – to nic innego jak znane w medycynie promieniowanie rentgenowskie, na które jesteśmy narażeni podczas badań obrazowych RTG wykonywanych podczas diagnostyki chorób serca i płuc, a także doznanych urazów mechanicznych, np. złamań kości oraz badań radiologicznych takich jak TK, czyli tomografia komputerowa. Promieniowanie rentgenowskie może powodować wyrządzenie szkód w naszym DNA, które mogą prowadzić do raka.
• Promieniowanie ultrafioletowe – promieniowanie słoneczne, na które jesteśmy narażeni przez cały rok. Najbardziej szkodliwe ze względu na to, że przyczyniają się do powstawania nowotworów łagodnych oraz złośliwych skóry są wysokoenergetyczne promienie UVB. Przenikają aż do głębokich warstw naskórka i w przypadku nierozsądnej ekspozycji skóry na słońce powodują jej poparzenia. Promienie ultrafioletowe B uszkadzają DNA komórki, będąc tym samym przyczyną powstawania raka skóry w 90% przypadków. Przyjmuje się, że wystarczy kilkukrotne poparzenie naszej skóry w dzieciństwie, żeby w znaczącym stopniu zwiększyć ryzyko zachorowalności na nowotwór złośliwy skóry, jakim jest czerniak w życiu dorosłym. Zapobieganie przed zachorowaniem na ten rodzaj nowotworu polega na ograniczeniu na nadmierną ekspozycję na słońce, noszeniu ubrań ochronnych oraz stosowaniu kremów z wysokim filtrem SPF (minimum SPF 50) przez cały rok.
• Dym tytoniowy – palenie tytoniu uchodzi za jeden z najbardziej rakotwórczych czynników. Może przyczyniać się do powstania wielu nowotworów, nie tylko płuc, ale także raka oskrzeli, krtani, czy języka. Znacząco przyczynia się do zachorowalności na raka jajnika, czy jelita grubego oraz innych narządów. Większość dymu tytoniowego (80% jego masy) składa się z azotu, tlenu oraz dwutlenku węgla. Ponadto w jego skład wchodzi ponad 4 tysiące innych, wysoce szkodliwych na nasz organizm substancji, z czego aż 40 z nich ma potwierdzone działanie rakotwórcze.
• Alkohol – nie ma najmniejszych wątpliwości, że spożywanie nawet małych ilości alkoholu przyczynia się do zwiększonego ryzyka zachorowalności na raka. Zmniejszenie jego spożycia albo całkowite wyeliminowanie z naszej codziennej diety jest w stanie umożliwić obniżenie ryzyka zachorowania. Uznaje się, że jedna szklanka alkoholu dziennie może powodować znaczny wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia płaskonabłonkowego nowotworu jamy ustnej, gardła, przełyku czy piersi.
• Ekspozycja na estrogen (kobiety) – kobiety już genetycznie są obciążone genetycznie niektórymi ginekologicznymi typami raka (np. piersi lub macicy) ze względu na to, że kobiecy organizm narażony jest wpływ dużej ilości estrogenu. Czynnikami, które przyczyniają się do zwiększonej ekspozycji na estrogen jest początek menstruacji, okres menopauzalny, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, stosowanie doustnej antykoncepcji, a także spożywanie alkoholu. Specjaliści wykazali także, że kobiety, które urodziły dziecko między 25. a 55. Rokiem życia są bardziej narażone na rozwój raka piersi, niż kobiety, które nie posiadają potomstwa. Zdecydowanie najbardziej dotknięte czynnikiem ryzyka zachorowania są kobiety, które rodziły wielokrotnie, zaszły w pierwszą ciążę po 35. roku życia albo są obciążone genetycznie i w ich rodzinie już wcześniej zdarzały się wśród kobiet przypadki zachorowania na raka piersi.

Więcej artykułów z tej kategorii